Geestelijke Verzorging Thuis blikt vooruit

23 januari 2022

Geestelijke Verzorging in de eerste lijn bestaat drie jaar. Anno 2022 is er een landelijk dekkend netwerk van Centra voor Levensvragen. En hebben al duizenden mensen van 50 jaar en ouder, volwassenen en kinderen in de palliatieve fase en hun naasten thuis geestelijke verzorging gekregen. Tijd voor een terug- en vooruitblik.

Sinds 2019 stelde het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport subsidie beschikbaar. In de afgelopen drie jaar is met hulp van de 65 Netwerken Palliatieve Zorg een landelijk netwerk van Centra voor Levensvragen gebouwd dat staat als een huis.

De Netwerken Palliatieve Zorg werkten samen met organisaties in de palliatieve zorg voor het distribueren van de subsidies. Bij de Netwerken hebben de Centra voor Levensvragen zich ontwikkeld om Geestelijke Verzorging Thuis mogelijk te maken en geestelijk verzorgers aan zich te binden.

De individuele consulten en groepsgesprekken vormen het leeuwendeel van de inzet van geestelijk verzorgers. Zij bieden hulp in de drie kernen van de Richtlijn Zingeving en spiritualiteit in de palliatieve zorg: aandacht, begeleiding, crisis. De consulten zijn stevig gegroeid in de afgelopen drie jaar. Geestelijk verzorgers geven daarnaast scholing over zingeving aan professionals en met wie ze samenwerken, zoals huisartsen, sociaal werkers, wijkteams van verpleegkundigen, en vrijwilligers.

Er is een landelijk telefoonnummer: 085 – 00 43 063 dat verwijzers en mensen met zingevingsvragen de mogelijkheid geeft direct een vraag neer te leggen naar geestelijke verzorging via een Centrum voor Levensvragen.

Voorziet in een behoefte

Als geestelijk verzorger in het Haaglanden Medisch Centrum liep ik soms tegen de muur op dat patiënten die naar huis konden, niet terecht konden bij een kerk of levensbeschouwelijke organisatie voor een vervolggesprek. Met Geestelijke Verzorging Thuis is in die lacune voorzien. Tussen de lijnen in de zorg is nu samenwerking en verwijzing mogelijk.

Onderwijs

In 2021 werden 64 geestelijk verzorgers getraind om de kennis van professionals en vrijwilligers te vergroten. Er zijn ook trainingen voor vrijwilligers. Voor 2022 staan nieuwe onderwijsmodules rond cultuursensitiviteit en bewustwordingsarrangementen op het programma.

VIAA is gestart met onderzoek naar de aandacht voor zingeving en geestelijke verzorging in de opleiding van verpleegkundigen en sociaal werkers. Professionals krijgen hiermee de tools voor het omgaan met zingevingsvragen en om samen te werken met geestelijk verzorgers.

Er is onderzoek naar de praktijk van zingeving en geestelijke verzorging met de actie-onderzoeken vanuit ZonMw, de PLOEG onderzoeken en de Kenniswerkplaats Zingeving en Geestelijke Verzorging. Komend jaar start het onderzoek Zorg voor Zingeving.

Onderzoek en praktijk

Agora en ZonMw organiseerden in november 2021 drie masterclasses over zingeving in het sociaal domein, betekenisverlening voor ouders van ernstig zieke kinderen en zingeving in de praktijk van de POH-GGZ. In 2022 krijgen deze een vervolg met de resultaten van de PLOEG-onderzoeken en de verbinding met het werkveld. Een Expertisecentrum moet het in de toekomst mogelijk maken om de praktijk, onderwijs en onderzoek nog meer te verbinden.

Project Geestelijke Verzorging Thuis

Agora huisvest de projectleiding van Geestelijke Verzorging Thuis. De doelstelling van Agora heeft immers veel raakvlakken met de inzet om ‘Léven tot het einde’ zo goed mogelijk vorm te geven. De speciale pagina pratenoverlevensvragen biedt een overzicht van praktijkvoorbeelden en instrumenten.

Geestelijke Verzorging Thuis in de toekomst

In 2022 moeten de Centra stevig verankerd worden om het lange termijn-perspectief van Geestelijke Verzorging Thuis te borgen, de Expertisefunctie voor te bereiden en goede randvoorwaarden te scheppen voor geestelijk verzorgers. Want de behoefte aan zingeving en geestelijke verzorging voor thuiswonenden is onverminderd groot.

Meer informatie: programma Geestelijke Verzorging Thuis

Verder praten of verder lezen over zingeving?

Dat kan via het Agora kanaal: De palliatieve benadering

Geestelijke Verzorging Thuis
Sinds 2019 kunnen mensen die thuis wonen ondersteuning krijgen van een geestelijk verzorger. Geestelijk verzorgers bieden professionele begeleiding bij zingeving en levensvragen. Ze bieden een luisterend oor, een troostend woord, rituelen en een goed gesprek. Een vertrouwelijk gesprek met een geestelijk verzorger kan opluchten. En hij of zij kan helpen bij het nemen van belangrijke beslissingen. Ook nemen zij deel aan multidisciplinair overleg en PaTz-groepen, en verzorgen zij onderwijs en trainingen aan professionals en vrijwilligers. Om mensen met levensvragen tijdig door te verwijzen naar een geestelijk verzorger is het belangrijk om (proactief) levensvragen te signaleren en te herkennen.

Vergoedingen
Voor onderstaande groepen wordt een aantal gesprekken met een geestelijk verzorger vergoed:
• thuiswonenden van 50 jaar en ouder
• mensen met een ongeneeslijke aandoening en hun naasten
• Gezinnen met een ernstig ziek kind (t/m 18 jaar)

Meer informatie
• Pratenoverlevensvragen.nl
• Geestelijke Verzorging Thuis
• Geestelijke Verzorging Nederland
• Veelgestelde vragen Geestelijke Verzorging Thuis
• Geestelijke Verzorging Thuis: in de media

Waar vind ik een geestelijk verzorger?
• Landelijk telefoonnummer Zingeving en Levensvragen: 085 00 43 063
• Plattegrond: Vind ondersteuning bij jou in de buurt
• Netwerk Integrale Kindzorg

Instrumenten voor professionals
• Infographic Zingevingsvragen: Bij wie kun je terecht?
• Palliatieve benadering: met wie kun je samenwerken?
• Infographic: Vier dimensies van palliatieve ondersteuning