Ik ben zo bang voor het woord van de mensen

(verhalen verdwijnen waar diagnoses verschijnen)

14 maart 2024

Vergaderingen die ik voorzit en colleges die ik geef, sluit ik graag af met een gedicht. Dichters zetten vaak een ander denkraam open. Of zemen de woorden weg waarmee wij onze denkramen hebben volgepraat. Onlangs deed Rilke dat voor me:

Ik ben zo bang voor het woord van de mensen.
Zij spreken alles zo duidelijk uit:
En dit hier heet hond en dat daar heet huis
en hier is het begin en het einde is daar.

Mij beangst ook hun denken, hun spel met de spot,
zij weten alles, wat wordt en was;
geen berg is voor hen nog een wonder;
hun tuin en goed grenst direct aan God.

Ik wil blijven vermanen en weerstand bieden: Blijf ver.
De dingen zingen hoor ik zo graag.
Gij raakt hen aan: ze zijn star en stom.
Gij maakt mij alle dingen kapot.

Dit gedicht heb ik sindsdien ieder spreekuur in mijn hoofd. ‘Dokter, ik heb steeds vaker gedoe op mijn werk, ik kan me niet goed concentreren, ik denk dat ik verborgen ADHD heb’, ‘Dokter, ik word zo moe van het zorgen voor mijn kinderen en voor mijn ouders, ik voel me voor alles verantwoordelijk, zou ik hoog-sensitief zijn?’, ‘Dokter, ik trek het allemaal niet meer, er komt niets uit mijn handen, volgens mij heb ik een burn-out.’

Pieter Barnhoorn:
‘Ik heb steeds meer moeite met het woord diagnose’

_{Foto: Rogier Chang bedrijfsfotografie}

ADHD, al dan niet verborgen, hoog-sensitiviteit, burn-out, de diagnosen vliegen je in de spreekkamer om de oren. ‘Ik ben zo bang voor het woord van de mensen.
Zij spreken alles zo duidelijk uit’. Verhalen verdwijnen, waar diagnoses verschijnen. Want van diagnose gaat het al gauw naar therapie. En waar blijft dan de mens?

Geneeskunde is soms genezen, vaak verlichten, altijd troosten

Geneeskunde is soms genezen, vaak verlichten, altijd troosten. Maar veel mensen komen om genezen te worden. Vaak van diagnoses die geen diagnoses zijn.
Ik heb steeds meer moeite met dat woord diagnose. Dia betekent ‘doorheen’ en gnosis ‘weten, kennen, begrijpen’. Maar noemt de patiënt woorden als ADHD, hoog-sensitiviteit of burn-out, dan weet of begrijp ik niets. En door de patiënt heen kijken is wel het laatste wat ik wil. Ik wil samen kijken naar het verhaal. Ik wil ruimte voor de unieke biografie, ruimte om mensen op adem te laten komen. Met onze drang alles te willen verklaren, beheersen en controleren, drukken we elkaars verhalen in de marge. ‘Ik wil blijven vermanen en weerstand bieden: Blijf ver. De dingen zingen hoor ik zo graag.’

Pieter Barnhoorn

Pieter Barnhoorn is huisarts-seksuoloog, universitair docent, onderzoeker en biografisch coach. Hij is onlangs gepromoveerd op het thema professionele identiteitsvorming, kortgezegd het proces van gaan denken, doen en voelen als een zorgprofessional. Daarnaast doet hij – onder de noemer van professionaliteit, professionele identiteitsvorming en zingeving – onderzoek naar ‘bezielde en bezielende zorg’.
Symposium Zingeving in de spreekkamer van de huisarts
Pieter Barnhoorn verzorgt 16 april een plenaire lezing en een deelsessie op het symposium ‘Zingeving in de spreekkamer | Diversiteit in verbinding’. Hij gaat in op wat we verstaan onder zingeving. Aan de hand van praktijkvoorbeelden laat hij zien hoe zorgprofessionals zingevingsvragen kunnen signaleren, bespreken en begeleiden. Wat is onze taakopvatting als het om zingeving gaat? Heb jij daar zelf ideeën over? Je krijgt praktische tips en tools om in gesprekken alert te zijn op mogelijke zingevingsvragen.
Accreditatie voor dit symposium is aangevraagd bij KNMG-GAIA (ABAN), V&VN, V&VN Verpleegkundig Specialisten, SKGV en NVvPO.

Meld je aan

Meld je nu aan voor het symposium Zingeving in de spreekkamer | Diversiteit in verbinding’.
Klik hier voor informatie over het programma, alle sprekers en aanmelden.

Masterclass
Pieter Barnhoorn is ook een van de sprekers tijdens de masterclass `Zingevingszorg bij huisarts en praktijkondersteuner’, die Agora op 23 mei verzorgt, samen met Carend. Meer informatie en aanmelden.