De sociale dimensie van palliatieve zorg

5 tips uit de praktijk

19 februari 2022

Hoe kunnen zorgprofessionals patiënten en naasten in de palliatieve fase beter ondersteunen op sociaal gebied? Een groep van 25 deskundigen uit het zorgdomein destilleerde uit een casusbespreking vijf praktische tips die we graag delen.

Zorgprofessionals bespreken onder andere in PATZ-groepen samen de situatie van palliatieve patiënten om zo goede en tijdige zorg te kunnen leveren. Ze zijn zich daarbij niet altijd bewust van het belang van de sociale dimensie, constateert huisarts Astrid Kodde, die zich inzet voor de Stichting Patz en voor PZNL.

Aan de hand van een gefilmd portret van Carla (met COPD) ging een gemêleerde groep van 25 verpleegkundigen, hospicemedewerkers en geestelijk verzorgers in gesprek. Welke wensen en behoeften hebben Carla en haar zoon die nog thuis woont op de sociale dimensie van de palliatieve benadering? De sociale dimensie gaat over wensen en behoeften van mensen in relatie tot hun sociale context. Dat kan te maken hebben met hun relaties, maar ook heel praktisch zijn, denk aan financiën, wonen, werk en dagbesteding.  

Zij kwamen met elkaar op basis van hun eigen praktijkervaring tot vijf belangrijke inzichten die we hier graag met je delen:

1. Vraag wat iemand wil

Het ligt misschien voor de hand, maar veel professionals en vrijwilligers vallen toch in de valkuil en komen meteen met adviezen. Stop. Ga eerst in gesprek, in dit geval met moeder én zoon: Wat willen zij? Waar lopen zij vast? Luister goed naar de antwoorden en kom daarna met passende tips en adviezen.

2. Gesprek kan overal starten

Een gesprek over hulp in de sociale dimensie kan al starten in het ziekenhuis. Bijvoorbeeld de longarts, oncoloog of huisarts kan erover zijn begonnen. Sluit hier dan op aan. Vorm met elkaar een vangnet van expertise.

3. Focus ook op de mantelzorger

Als een kind opeens mantelzorger wordt, is dat vaak een bron van stress voor de patiënt of cliënt. Niemand vindt het fijn dat het leven van een jongere on hold komt te staan vanwege mantelzorg. Help als professional met overzicht. Breng de taken in kaart en denk mee over het ontlasten van zoon of dochter. Maak eens een ecogram van naasten: wie kan welke taak op zich nemen. Denk ook aan het uitbreiden het netwerk van de patiënt of aan respijtzorg. Vergeet niet ook naar de wensen van het kind te vragen: wat heeft het zelf het hardst nodig?

4. Denk ook aan vrijwilligers

Juist in het sociaal domein kunnen ook vrijwilligers een belangrijke rol spelen!

5. Weef je eigen web

Deze Infographic van Agora laat zien dat veel professionals op de sociale dimensie kunnen ondersteunen. Deel deze eens in je (PATZ)groep zodat je met elkaar aan één groot netwerk kunt bouwen. Of vul de Infographic met elkaar in en gebruik hem om contact te zoeken voor meer samenwerking bij jou in de regio. Kijk voor inspiratie en informatie ook eens op socialekaartnederland.nl en palliaweb.nl/Palliatievezorgzoeker.

Kijk terug & download

Video van Carla en een handleiding voor het gebruik in groepen

Blijf op de hoogte
Altijd op de hoogte zijn van de volgende videosessie? Volg ons op social media en via de nieuwsbrief. Hou ook de Agoragroep ‘Palliatieve Ondersteuning’ van 1SociaalDomein in de gaten.