Herziene richtlijn Rouw in de palliatieve fase gepubliceerd

‘Sta open voor diversiteit; elk rouwproces is uniek’

19 oktober 2022

De herziene richtlijn Rouw in de palliatieve fase is begin oktober gepubliceerd. De richtlijn is op een aantal punten vernieuwd op basis van de meest voorkomende knelpunten uit de praktijk en adviezen van een klankbordgroep van experts. ‘Een accent van de nieuwe richtlijn is diversiteit’, aldus Guido Schürmann, beleidsadviseur bij Agora. Hij schreef als expert namens Agora mee aan de nieuwe richtlijn. ‘Het is mooi dat diversiteit echt aandacht krijgt. Elk rouwproces is uniek. Dat opent perspectief aan alle betrokkenen om te vragen hoe iemand rouw beleeft, bespreekt en ervaart.’

Zingeving en geestelijke verzorging 

‘Er is in de nieuwe richtlijn ook volop aandacht voor zingeving en geestelijke verzorging en voor de nieuwe rol die geestelijke verzorging daarbij in de thuissituatie kan hebben.’ Een thema dat Guido, als projectleider Geestelijke Verzorging Thuis bij Agora, na aan het hart ligt. ‘Het lijkt mij goed als in het brede veld van zorg en welzijn en van alle professionals die betrokken zijn bij spirituele zorg, de richtlijn wordt gebruikt.’

De herziene richtlijn is tot stand gekomen op basis van een analyse van knelpunten die zorgprofessionals in de praktijk ervaren. Daarnaast is ook de input van patiënten en naasten meegenomen. IKNL was betrokken als procesbegeleider van de richtlijnen palliatieve zorg.

Jaarlijks overlijden in Nederland ongeveer 152.000 mensen. Dat betekent dat veel mensen, patiënten, hun naasten en ook zorgverleners, te maken krijgen met rouw. Bij 70% van alle mensen die overlijden, is het overlijden verwacht na een ziektetraject zoals kanker, hartfalen of dementie (PZNL 2019). De herziene richtlijn voorziet in de behoefte van zorgverleners in verschillende zorgsettingen om zelf om te gaan met rouwen en om mensen goed in hun rouw te kunnen ondersteunen.

De afgelopen jaren is onze kennis over rouw toegenomen. De bestaande richtlijnen over rouw focussen of op complexe rouw, of zijn niet onderbouwd met systematisch literatuuronderzoek. ‘Bij de herziening is gekeken naar een wetenschappelijke basis voor de richtlijn. Dat viel niet altijd mee’, aldus Guido. ‘Vaak is daarom sprake van ‘consensus-based evidence’ in de nieuwe richtlijn. Dat zegt wel het nodige over hoe rouw ervaren wordt en hoe ermee wordt omgegaan door professionals in zorg en welzijn.’

Een multidisciplinaire werkgroep heeft de richtlijn nu gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke methodologie, met zoveel mogelijk consensus. Daarmee biedt de richtlijn een antwoord op uitdagingen in de praktijk.

Tips

De richtlijn biedt professionals concrete suggesties en tips voor het omgaan met rouw en het bespreekbaar maken, ook als zij zelf rouw ervaren als zorgverlener. Het is daarbij belangrijk dat zij zich realiseren dat er geen ‘juiste’ manier van rouwen is. Het kan opluchten hierover te spreken. De richtlijn zegt hierover: sta open voor culturele en andere soorten diversiteit en vraag door naar waar mensen behoefte aan hebben. Ook wordt verwezen naar online informatie over rouw die helpend kan zijn voor zowel professionals als patiënten en hun haasten.

Voorafgaand en na het overlijden

De herziene richtlijn biedt ook aanknopingspunten voor omgaan met rouw voorafgaand aan het overlijden en voor rouwbegeleiding van familie en naasten na een overlijden. Gesprekken voorafgaand aan een verwacht overlijden kunnen bijvoorbeeld helpend zijn, evenals een laagdrempelig contact met de nabestaanden, drie maanden na het overlijden. En ook: stem bij multidisciplinaire begeleiding af wie het contact met de naaste(n) onderhoudt.

Online sessie

Agora vindt het belangrijk dat de nieuwe richtlijn bekend raakt bij alle professionals die met rouw en rouwverwerking te maken kunnen hebben en door hen gebruikt gaat worden. Daarom wordt in 2023 in een online sessie gehouden rondom de herziene richtlijn Rouw, voor alle professionals die met rouw in de palliatieve fase te maken hebben. Houd daarvoor de agenda van Agora in de gaten.