Interview: Samenwerken? Begin met een kopje koffie…

21 maart 2020

Samenwerking hoeft niet altijd groots en meeslepend te zijn. Dat ervaren Doesjka Reijn en Marjan Hoeijmakers in de prille samenwerking tussen Welzijn Baarn en Netwerk Palliatieve Zorg Eemland. Hun eerste ontmoeting leidde al tot veel eyeopeners: “goh ik wist niet dat jullie dat ook allemaal doen.”

Doesjka Reijn – ouderenadviseur en verhuiscoach bij Welzijn Baarn en Marjan Hoeijmakers – coördinator van Netwerk Palliatieve Zorg Eemland hebben elkaar net leren kennen. Ze zijn voor dezelfde doelgroep actief, in dezelfde regio. Beide zijn enthousiast dat hun professionele wegen zich nu kruisen. Ter inspiratie heeft Agora ze gevraagd hun ideeën te delen over samenwerking tussen zorg en sociaal domein rondom mensen in de laatste levensfase.

Samenwerking met andere domeinen verkennen

Het Netwerk Palliatieve Zorg Eemland is een samenwerkingsverband van organisaties op het gebied van palliatieve zorg. Doel van dit netwerk is de organisaties zo goed mogelijk in hun werk te ondersteunen. “Wij stellen onszelf steeds de vraag: wat kunnen wij doen om de palliatieve zorg in deze regio zo goed mogelijk te organiseren?”, licht Marjan toe. “We lossen knelpunten in de zorgketen op en zorgen bijvoorbeeld voor een soepele overgang tussen een ziekenhuis en een hospice.” De meeste professionals in het Netwerk zijn actief in de zorg op verschillende plekken, zoals woonzorgcentra, verpleeghuizen en thuiszorg. Samenwerking met andere domeinen is nog nieuw voor het Netwerk, vertelt Marjan.

“Op het gebied van spirituele ondersteuning hebben we de eerste stappen naar samenwerking gezet. We werken samen met het Bezinningshuis (Den Dolder) en het Toon Hermanshuis (Amersfoort). Ook hebben we sinds juni een Centrum voor Levensvragen en daarmee is geestelijke verzorging nu ook thuis beschikbaar, om op dit vlak breder samen te werken in de regio. Vanuit Eemland moeten we de samenwerking met gemeenten en andere organisaties in het sociaal domein nog verkennen. Daarom was ik blij dat Doesjka van Welzijn Baarn contact met ons opnam!”

Behoefte aan palliatieve ondersteuning signaleren

Welzijn Baarn is met 15 professionals en maar liefst 300 vrijwilligers actief in het sociaal domein. Doesjka: “Wij komen in heel Baarn bij veel mensen thuis. Ook bij kwetsbare ouderen in hun laatste levensfase, mensen in de diagnosefase en bij ongeneeslijk zieke mensen. Hoewel wij geen zorg leveren, signaleren wij vanuit onze rol wél behoefte aan palliatieve ondersteuning.” Marjan beaamt dit: “welzijnsorganisaties kunnen voor ons als voorpost fungeren. Zij kunnen het signaal afgeven dat mensen extra ondersteuning nodig hebben en hen attenderen op de mogelijkheden van palliatieve zorg.”

Voorlichting aan praktijkondersteuners

Welzijn Baarn handelt altijd vanuit de vraag: wat is het beste voor deze persoon? “Maar: mensen weten zelf vaak niet dat ze ‘in de palliatieve fase’ zitten, of wat ze nodig hebben,” weet Doesjka uit de praktijk. “Daarom is het extra belangrijk dat onze vrijwilligers en professionals die kennis wel hebben. Wanneer heeft iemand palliatieve ondersteuning nodig? En welke mogelijkheden zijn er dan?”

Voorlichting is enorm belangrijk, benadrukt Doesjka. “Maar zeker zo belangrijk is goede onderlinge samenwerking tussen professionals in de palliatieve ondersteuning. Daarom organiseren we in november een bijeenkomst met verschillende professionals – waaronder de praktijkondersteuners van de huisarts – waarbij we iemand hebben uitgenodigd om ons voor te lichten over de mogelijkheden in de laatste levensfase. Zo doen we tegelijk aan kennisoverdracht én aan kennismaking.”

Koffieochtenden met ouderen over het levenseinde

Voorlichting aan professionals en vrijwilligers is een eerste stap, maar Doesjka en Marjan zien meer mogelijkheden om samen te werken voor de ouderen in Baarn. Welzijn Baarn organiseert koffiebijeenkomsten met een thema voor ouderen, tegelijk met de wekelijkse markt. Zo spraken ze al over zingeving en over levensvragen. Marjan sluit daar vanuit het Netwerk Palliatieve Zorg graag bij aan. “Voor ons zijn die bijeenkomsten een mooie springplank om mensen te vertellen over palliatieve zorg, over praten over het levenseinde en om vragen bij hen op te roepen.”

Doesjka vertelt over deze bijeenkomsten: “De dood is een lastig onderwerp voor veel mensen. En iedereen aan tafel zit in een andere levenssituatie of -fase. Toch levert zo’n gesprek altijd iets op. Het zet aan tot nadenken.”

Kennis bij de zorgprofessionals

Hoewel de samenwerking in Baarn nog in de opstartfase is, kan Marjan putten uit eerdere ervaringen in Rotterdam. Daar maakte zij deel uit van een project op het gebied van innovatieve wijkverpleging in achterstandswijken. “In dat project werkten we onder andere samen met lokale sociale wijkteams. Er was daar dus regelmatig contact tussen zorg en gemeente. Wat ik daar merkte, is dat met name de algemene wijkverpleegkundigen contacten met – en kennis van – het sociaal domein hebben. Die kennis is zeker in de afgelopen jaren sterk toegenomen en in het bijzonder in ‘volksbuurten’ waar zowel zorg als gemeente actief zijn. De gespecialiseerde verpleegkundigen op gebied van palliatieve zorg of oncologie, komen daar minder vaak mee in aanraking. En ook op organisatie- of beleidsniveau staat samenwerking nog in de kinderschoenen. Wat dat betreft weten we waar nog kansen liggen.”

Preventieve werking van samenwerking

Marjan en Doesjka gaan de samenwerking in Baarn de komende tijd verder vormgeven. Doesjka: “We moeten nog bij elkaar snuffelen: wie moet je waarvoor hebben? Het is goed om samen te bekijken: hoe staan we ervoor in Baarn? Uiteindelijk willen we de bekendheid met palliatieve ondersteuning vergroten bij professionals en vrijwilligers, om zo de dienstverlening aan onze inwoners te vergroten.” Ook Marjan is overtuigd van de meerwaarde van samenwerking voor beide organisaties. “We hopen door meer kennis en ervaringen uit te wisselen, ook een preventieve werking te hebben. Zodat meer mensen langer thuis kunnen wonen zoals zij dat graag willen.”

Dit is een eerste voorbeeld van samenwerking tussen zorg en sociaal domein dat we met je delen. In de komende tijd volgen er meer. Op Agora.nl houden we je op de hoogte over de voortgang in deze samenwerking. Heb je zelf een mooi voorbeeld van samenwerking in het sociaal domein, rondom palliatieve zorg, dat anderen kan inspireren? Mail je verhaal aan Sandrina Sangers.