Interview: Eye openers Wmo-consulenten
21 maart 2020
Marike Koelé, Wmo-consulent bij Bender, volgde onlangs een workshop van Agora over palliatieve ondersteuning. Haar grootste inzicht: “We komen in ons werk wel degelijk veel mensen in de laatste levensfase tegen. Ik ga de vraag: ‘Wat is nog belangrijk in uw leven’ voortaan vaker gebruiken.”
Mensen wonen steeds langer thuis en mantelzorgers vergrijzen langzaam. Dit raakt de dagelijkse praktijk van Wmo-consulenten. Het doel van de Wmo is immers om burgers te ondersteunen in hun zelfredzaamheid, zodat zij zo lang mogelijk in hun eigen leefomgeving kunnen blijven. Om Wmo-consulenten te ondersteunen in hun rol organiseerden Agora en Bender samen de workshop ‘Palliatief, maar nog lang niet terminaal: de rol van de Wmo-consulent’.
Geen naderende dood
Marike Koelé vertelt wat ze van de workshop leerde. “Ik vond het zeer boeiend! Het onderwerp ligt mij nauw aan het hart, ook omdat ik een achtergrond in de zorg heb. Ik vind het belangrijk dat Wmo-consulenten kennis hebben van het verschil tussen palliatief en terminaal. Palliatief klinkt toch als een naderende dood. Terwijl dat helemaal niet klopt, heb ik nu geleerd. Mensen in de palliatieve fase hebben een ziekte waar ze uiteindelijk aan sterven, maar dat kan nog heel lang duren. En dus kunnen wij als consulenten echt nog heel veel betekenen voor deze groep.
Palliatief ≠ Terminaal
De palliatieve fase start al op het moment dat iemand hoort dat hij of zij ongeneeslijk ziek is. Veel eerder dus dan de meeste Wmo-consulenten beseften. Palliatieve ondersteuning kan kort of langdurig zijn, van dagen tot maanden en zelfs jaren. Palliatieve ondersteuning gaat over in terminale ondersteuning als iemands levensverwachting medisch gezien maximaal drie maanden is. Mensen kunnen vragen hebben op de vier dimensies – fysiek, sociaal, psychologisch en spiritueel – maar dat hoeft niet.
Aandacht voor zingeving
Een andere eyeopener voor Marike was het bestaan van die vier dimensies van palliatieve ondersteuning: fysiek, sociaal, psychologisch én spiritueel. De eerste drie dimensies zijn bij veel Wmo-consulenten beter bekend dan de laatste, bevestigt ook Marike. “Het thema zingeving was goed om te bespreken. In mijn eigen werk wil ik voortaan ook een stapje verder gaan, met vragen als ‘Wie staan er in je dagelijks leven om je heen?’ en ‘Hoe ziet u het leven nog?’. En dan eventueel verder praten over het levenseinde. Dat mensen zich realiseren dat sterven en de dood erbij hoort en dat je er over kunt praten. Ook weet ik nu dat ik een doorverwijzing kan aanvragen naar geestelijk verzorgers.
Wat doet een geestelijk verzorger?
Geestelijk verzorgers bieden professionele begeleiding, hulpverlening en advisering bij zingeving en levensbeschouwing. Geestelijk verzorgers zijn er voor iedereen, welke geloofsovertuiging of levensfilosofie je ook hebt. Zij bieden een luisterend oor, een troostend woord, rituelen en een goed gesprek.
Bewustwording bij collega’s
Maar hoe krijg je het volledige Wmo-team aan boord? Marike heeft er al uitgebreid over gesproken met haar collega Wmo-consulenten. “Het gevoel is dat we mensen in de palliatieve fase binnen ons werk bijna niet tegen komen. Maar als we er dan samen over praten, zijn we er ons ineens meer bewust van dat we deze groep wel degelijk heel vaak tegenkomen!” Ook deelde Marike de informatie met de mantelzorgconsulent en de welzijnsmedewerker. “Zij waren positief verrast over de informatie, het geeft ze nieuwe inzichten die ook zij als verreikend voor hun werk zien.”
De mens als mens blijven zien
Alle professionals en vrijwilligers in het sociaal domein kunnen een rol spelen om de laatste levensfase voor inwoners in hun gemeente zo goed mogelijk in te vullen. Marike: “Want iedereen blijft er toch toe doen, tot aan het einde. Je bent Piet, en niet de MS-patiënt. Je bent de persoon en niet de ziekte. En als Wmo-consulent onderzoek je wat iemand nodig heeft. Ook is het belangrijk dat je de lokale sociale kaart goed kent om mensen verder op weg te helpen.” Tot besluit, wat gaat Marike nu anders doen in haar eigen werk? “Ik ga in elk geval de vraag: ‘Wat is nog belangrijk in uw leven’ vaker gebruiken.”
Bender detacheert en ontwikkelt ervaren professionals in de volle breedte van het sociaal domein. Dagelijks zetten zij zichin voor het maatschappelijk domein. Aandacht voor gemeenten, maatschappelijke instellingen en zorgverzekeraars. Aandacht voor de burger met schulden, voor de jongere die een baan zoekt, voor het gezin met jeugdproblemen, voor de cliënt met een zorgvraag en aandacht voor de betere en veiligere woonomgeving. Onze 450 professionals geven iedere dag opnieuw alle aandacht. In het hier en nu, maar ook om, net als jij Nederland een beetje beter te maken.