Over levend verlies
Blog: ‘Hoe anders kan verlies zijn?‘
26 augustus 2025
Hoe wonderlijk anders verlies kan zijn. Het overlijden van mijn vader, toen hij 64 jaar was, voelde zo anders dan het overlijden van moeder, op 86 jarige leeftijd. Ik werd overspoeld door verdriet bij mijn vader, bij mijn moeder kon ik vooral trots terugkijken op wie mijn moeder voor me is geweest, toen zij overleed. En hoe pijnlijk is het als je je levenspartner verliest waar je 50 jaar lief en leed mee hebt gedeeld. Maar hoe anders voelt het om een kind te verliezen, om wat voor reden dan ook. Geen enkel verlies is met elkaar te vergelijken. Elk verlies brengt een eigen pijn met zich mee die ieder voor zich in eenzaamheid heeft te doorleven.
Hoe anders is ook het verlies, op het moment dat we iemand kwijt raken door blijvend hersenletsel, dementie, zware depressie of een andere psychische ziekte. Degene die het overkomt en de naasten ervaren allemaal verlies, maar wel anders. Het is een verlies van iemand, terwijl die er nog is.
Erick Mickers:
‘Geen enkel verlies is met elkaar te vergelijken.’
Zo kan het ook gebeuren dat je pas veel later ontdekt dat datgene wat jou is overkomen te maken heeft met verlies. Vele jaren later na de geboorte van Krista, ons eerste kindje dat verstandelijk beperkt is, voelde ik dat haar komst ook met verlies te maken had. Dat mijn verdriet niet iets is was waar ik me schuldig om hoefde te voelen, maar dat dat er gewoon mocht zijn. Immers, hoe anders waren mijn verwachtingen geweest, hoe anders had ik graag gezien dat mijn dochter alles kon, dat wij als gezin ons niet beperkt hoefde te voelen door haar handicap.
Inmiddels heeft dat verlies een naam gekregen: ‘levend verlies’. En hoe rijk we ons ook voelen met onze dochter, wat ze ons allemaal heeft gegeven met haar manier van zijn, steeds zijn er momenten die ons raken en verdriet doen. Dat ze ons nog steeds nodig heeft, dat we het voor haar en ons gezin graag zo anders hadden gezien, dat de zorg nog steeds onze zorg vraagt, dat de impact op de andere gezinsleden nog steeds voelbaar is en ga zo maar door. En steeds moeten we proberen ons daartoe te verhouden, beseffend en voelend dat onze draagkracht met het ouder worden er niet groter op wordt.
En tegelijkertijd is alles ook vanzelfsprekend, het is zoals het is.
Maar toch…
Mensen vragen er ook niet meer naar hoe het is voor ons of onze gezinsleden. Het is gewoon zo… Het leeft niet meer bij anderen, terwijl het jouw leven nog volop beheerst. Hoezo ‘levend verlies’?
Bij zoveel mensen is er sprake van verlies en ‘levend verlies’ waar nooit meer over gesproken wordt. Maar juist op de momenten die voor jou zo belangrijk zijn, is die pijn van dat verlies zo voelbaar. Bij een huwelijk van je kinderen, bij de geboorte van een kind, bij een feest waarbij ‘iedereen’ is uitgenodigd. Maar zeker ook wanneer jouw leven of het leven van een dierbare ten einde komt. Wie heeft er dan oor en oog voor, voor de pijn die het leven met zich mee bracht. Mag die pijn dan eindelijk nog eens benoemd worden, beleefd en erkend worden?
In het licht van de dood, komt het leven aan jou voorbij.
De rijkdom en de pijn, alles wat van waarde is.
Hoe betekenisvol is het, als je daar ruimte aan mag geven, dat het er mag zijn?
Hoe anders voelt jouw zorg die je dan geeft aan de ander?
Erick Mickers, theoloog en geestelijk verzorger voor het Centrum van Levensvragen MOB
Webinar Levend verlies, 16 september 2025
Erick Mickers is één van de sprekers tijdens het webinar `Levend verlies` op dinsdag 16 september, van 15.30 – 17.00 uur, via 1SociaalDomein. Tijdens deze webinar presenteren ook zes 3e-jaars studenten Geneeskunde van de Erasmus Universiteit de resultaten van hun communityproject, waarbij ze onderzoek deden naar ervaringen van levend verlies.
Meld je ook aan!
Ga voor meer informatie over het programma en aanmelden naar: https://bit.ly/3VhUUkC
Deelname is gratis!
Delen: