Spring naar content

Leerwerkplaatsen ‘Leven tot het einde’ zijn gericht op het opstarten en professionaliseren van lokale samenwerking tussen mensen die werken in de palliatieve zorg en het sociaal domein.

Waarom Leerwerkplaatsen Leven tot het einde?

In leerwerkplaatsen ‘Leven tot het einde’ stimuleren lokale partners samenwerking tussen professionals en vrijwilligers in zorg en sociaal domein rondom goede palliatieve ondersteuning en zorg. Deze samenwerking is essentieel voor mensen in hun laatste fase en hun naasten zodat zij zich zoveel mogelijk gehoord, gezien en ondersteund voelen.

‘Wanneer je lokale partijen bij elkaar brengt, ontstaat er positieve energie. Vanuit een eerste kennismaking zie je het vertrouwen en de waardering groeien voor elkaars kennis en meerwaarde. Vandaaruit ontstaat de basis voor duurzame samenwerking‘

Dina (35): ‘Ik heb te horen gekregen dat ik een ongeneeslijk ziekte heb en mijn leven staat op zijn kop. Bij wie kan ik terecht met mijn zorgen en met mijn verhaal? Wie geeft antwoord op praktische vragen die ik heb, zoals: kunnen we in dit huis blijven wonen als mijn inkomen straks wegvalt? We krijgen geen huishoudelijke hulp, maar ik kan steeds minder. Mijn partner en mijn kind wil ik zoveel mogelijk ontzien; zij hebben zo hun eigen zorgen. En ik wil niet altijd mijn vriendinnen vragen. Zij doen al zoveel. Ik wil onze vriendschap niet belasten.’

Sociale benadering

Mensen met een ongeneeslijk ziekte en kwetsbare ouderen leven steeds langer, overlijden ook vaker in hun eigen huis. Dat heeft invloed op de hele sociale omgeving.

In de palliatieve fase is meer nodig dan alleen goede fysieke zorg. Er komen diverse vragen en zorgen op. Van praktische vragen over de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid tot zorgen over het vasthouden van sociale relaties en zinvol inhoud geven aan je dagen.

De sociale benadering palliatieve zorg en ondersteuning zet de mens centraal en niet de ziekte. Hierbij is integrale aandacht voor de vier dimensies: lichamelijk, sociaal, psychisch en zingeving.

Meerwaarde samenwerking zorg en sociaal domein

Juist professionals en vrijwilligers binnen het sociaal domein en welzijn hebben de kennis en vaardigheden om aandacht te geven aan sociale vraagstukken, zingeving, mentaal welzijn, sociale relaties en deelname aan de maatschappij. Ze kunnen praktische vragen helpen oplossen en ondersteuning bieden aan mantelzorgers. Een goede afstemming met professionals en vrijwilligers uit de zorg draagt in belangrijke mate bij aan kwaliteit van leven. Samen kunnen ze bovendien tijdig inspelen op situaties die mogelijk gaan komen (proactieve zorgplanning). Niet alleen op medisch gebied maar ook op de andere drie dimensies.
In de animatiefilm De kracht van samenwerking wordt de meerwaarde van samenwerking nog eens uitgelegd.

Wat zijn Leerwerkplaatsen ‘Leven tot het einde’?

Leerwerkplaatsen Leven tot het Einde zijn korte of langere trajecten waarin vrijwilligers en professionals uit de zorg en het sociaal domein stappen maken richting structurele samenwerking bij het ondersteunen van mensen in de palliatieve fase.

Het initiatief voor een leerwerkplaats kan worden genomen door bijvoorbeeld een zorgorganisatie, een netwerk palliatieve zorg, een gemeente, een welzijnsorganisatie, een hospice, een ziekenhuis of een VVT organisatie.

Methodiek

De leerwerkplaatsen ‘Leven tot het einde’ die Agora en Movisie (kennisinstituut voor het sociaal domein) tussen 2022 en 2024 begeleidden, volgden de methodiek Waarderend Veranderen (Appreciative Inquiery). Deze methodiek is zeer geschikt voor projecten waarin samenwerking tussen groepen mensen wordt gefaciliteerd, in dit geval mensen en organisaties in de palliatieve zorg en het sociaal domein.

De methodiek wordt aangevuld met kennis over de vier dimensies van palliatieve zorg, proactieve zorgplanning en de Ladder van samenwerken. De methodiek Waarderend veranderen is een aanpak én een zienswijze om duurzame veranderingen te realiseren. De kracht van deze aanpak ligt in de focus op waarderen en bestaat uit 5 stappen, die deelnemers gedurende een jaar met elkaar doorlopen. In de leerwerkplaatsen staat het initiëren en faciliteren van lokale samenwerking tussen professionals en vrijwilligers in de palliatieve zorg en het sociaal domein centraal. 

De ladder van samenwerken illustreert de verschillende fasen in het proces van elkaar leren kennen tot duurzame samenwerkingsrelaties.

Van proeftuin naar leerwerkplaats

Agora startte al in 2018 met de eerste proeftuinen Leven tot het Einde, de voorloper van de huidige leerwerkplaatsen. Deze proeftuinen vonden plaats in Oude IJsselstreek en Huis aan het Water.

Met Movisie zijn de proeftuinen doorontwikkeld in Maarssen, Zundert en Roermond, met de methodiek Waarderend veranderen (2022-2024). De proeftuinen hebben mooie resultaten opgeleverd en laten zien dat samenwerking tussen vrijwilligers en professionals uit de zorg en het sociaal domein gericht op de laatste levensfase, meestal niet vanzelf tot stand komt.  In het logboek Oogst Proeftuinen zijn de inzichten en opbrengsten van de proeftuinen in Maarssen, Zundert en Roermond verzameld.

Wat is er nodig?

Een leerwerkplaats vraagt een investering in tijd en inzet van alle betrokken partijen. Deze gezamenlijke investering leidt tot duurzame samenwerking, kortere lijnen en meer werkplezier!

Om een volledige leerwerkplaats tot een succes te maken en de samenwerking na de projectperiode voort te zetten, is een betrokken lokale projectleider nodig en een kerngroep van professionals. Deze kerngroep zorgt ook voor een geschikte locatie voor de bijeenkomsten.

Wie doen mee?

Bij de leerwerkplaatsen is een brede groep professionals en vrijwilligers betrokken zoals huisartsen, praktijkondersteuners, wijkverpleegkundigen, PaTz-groepen, geestelijk verzorgers, sociaal en maatschappelijk werkers, beleidsambtenaren van de gemeente, buurtteams, Wmo-consulenten, VPTZ-vrijwilligers, mantelzorgondersteuners en culturele- en sportorganisaties. De exacte samenstelling van de leerwerkplaats verschilt per situatie. Leerwerkplaatsen sluiten daarbij zoveel mogelijk aan bij al bestaande samenwerkingsverbanden en initiatieven.

Aanbod Agora

Afhankelijk van de vraag en de lokale situatie bieden we maatwerk:

We geven inspiratiesessies; voor groepen die mogelijk van plan zijn een leerwerkplaats te starten. We adviseren en begeleiden leerwerkplaatsen:

  • Welke partijen betrek je?
  • Hoe inventariseer je in eerste instantie kansen?
  • Welke financieringsmogelijkheden zijn er?
  • Op welke manier kun je verbinding maken?
  • Hoe organiseer je de fysieke bijeenkomsten?
  • Hoe houd je partijen betrokken?
  • Hoe kun je de methodiek het beste toepassen? En welke werkvormen kies je?
  • Hoe kun je de samenwerking en de resultaten borgen?
  • Hoe kun je dit het beste evalueren?

Meer informatie? Neem contact op met:

Sabrina Sluiter
Sandrina Sangers

Achtergrondinformatie over leerwerkplaatsen