Blog: Zingeving – de grote dimensie herkennen in kleine details

9 juli 2025

‘Ik vind wel dat jij de moeilijkste dimensie hebt’, zegt één van de deelnemers aan de cursus palliatieve zorg voor medisch-specialisten. Ze doelt op de existentiële dimensie van zorg. Die dimensie onderaan elk formulier waar vaak het minste staat. Terwijl juist deze dimensie zo aanwezig is in deze fase. En vaak veel concreter is dan we denken.

De existentiële dimensie, of zingeving, hoort niet alleen bij de geestelijk verzorger. Die hoort bij de patiënt of cliënt- en dus bij ons allemaal als zorg- en hulpverleners. Toch zien we in dossiers vaak zinnen staan als: ‘Geloof speelt geen rol’ of ‘Geen levensovertuiging’. Maar wat zou er gebeuren als je zelf hoort dat je ernstig ziek bent? Dan komen misschien hele concrete vragen bovendrijven, zoals:

‘Kan ik nog één keer met mijn man naar onze favoriete camping in de Dordogne?’
‘Zal ik mijn dochter van 23 nog moeder zien worden?’
‘Ben ik er genoeg geweest, voor mijn kinderen?’

Die vragen gaan (meestal) niet over geloof of levensovertuiging in de klassieke zin, maar wel over wat er toe doet. Over betekenis, over hoop, verdriet, angst en dankbaarheid. En vaak worden die dingen niet opgeschreven, want we hebben zingeving losgekoppeld van de rest van het leven. Terwijl het daar juist middenin zit, in het gewone, alledaagse.

Linda Modderkolk: ‘Naar zingeving hoef je niet te zoeken.’

Het mooie is: naar zingeving hoef je niet te zoeken. Keer op keer merk ik dat zingeving zich laat zien via de gewone leefwereld van mensen – in een kleine opmerking over de tuin , een dierbaar sieraad, in wat iemand tussen de regels door zegt over zijn kinderen, in de keuzes die iemand maakt, of juist wanneer ze stil worden.

Zingeving vraagt geen ingewikkelde gesprekken, maar vooral het vermogen om het te leren herkennen.

En daarbij, zingeving is niet alleen belangrijk voor patiënten, maar óók voor zorgverleners. Want waarom zijn we ooit dit vak ingerold? Voor het contact met mensen. Voor goede zorg. Voor een hart onder de riem, juist als het spannend en onzeker wordt. Dat is waar het plezier, de voldoening en de betekenis van ons werk zit. Maar werkdruk, administratie en tijdgebrek zetten dat steeds meer onder druk.

En toch… het hoeft niet groot of ingewikkeld te zijn. Een enkele zin van een patiënt of cliënt kan al veel zeggen. Een kort gesprek, terwijl je iemand doucht of een infuus aansluit, kan het verschil maken. Voor de patiënt, en voor jou.

Tijdens de deelsessie ‘Van zingeving tot zorgplan: een contextgerichte aanpak in multidisciplinaire samenwerking’ leren we samen hoe je die grote dimensie herkent in ogenschijnlijk kleine details. Hoe je zingeving leert zien in de gewone verhalen van patiënten en cliënten. Zodat je het gesprek over wat er écht toe doet niet uit de weg hoeft te gaan – en het tegelijkertijd gewoon past binnen je dagelijkse werk.

Linda Modderkolk, promovendus aan het Radboudumc, met een achtergrond als geestelijk verzorger

Deelsessie Van zingeving tot zorgplan: een contextgerichte aanpak in multidisciplinaire samenwerking

Linda Modderkolk verzorgt op 2 oktober een deelsessie over wanneer en hoe zingeving relevant is voor de zorg, tijdens het symposium Zingeving? Hoe dan?!, in Nijkerk. We kijken daarbij naar welke aspecten van de leefwereld van de patiënt van invloed zijn op de behandeling of ondersteuning. Multidisciplinaire samenwerking is hierbij onmisbaar. Want zingeving hoort niet alleen bij de geestelijk verzorger.

Meld je aan!
Wil jij leren hoe je zingevingsvragen kunt herkennen in kleine details, meld je dan aan voor de deelsessie van Linda Modderkolk (middagsessie, 2-10) tijdens het symposium Zingeving? Hoe dan?!, op 2 oktober in Nijkerk.
Ga voor meer informatie over het complete programma, alle sprekers en aanmelden naar: https://bit.ly/3EWiZJw

Accreditatie is aangevraagd bij: V&VN, V&VN Verpleegkundig Specialisten, SKGV en Registerplein (verleend voor 5 punten).
NB: T/m 15 juli geldt een vroegboekkorting!