In 2014 stelde het ministerie van VWS 50 miljoen euro beschikbaar voor het Nationaal Programma Palliatieve Zorg (NPPZ). Doel is voor 2020 de zorg voor mensen met een ongeneeslijke ziekte op een hoger niveau te brengen. Hoe staat het er nu voor? 

Conclusie
Iedereen lijkt het erover eens: er wordt nu al goede palliatieve zorg geleverd, maar de kennis, houding, het bewustzijn en de faciliteiten die nodig zijn om de zorg naar een hoger plan te tillen, ontbreken vaak nog.

Verbeteringen
Wat is bijvoorbeeld nodig om verder te verbeteren?

• Tijdig nadenken over de eindigheid
• Praten met de patiënt over de eindigheid van het leven, hoe het levenseinde eruit ziet en ook over het tijdig stoppen met behandelen 
• Aandacht voor het patiëntperspectief 
• Vergroten van bewustwording bij zorgverleners. Zij moeten voldoende basiskennis hebben van palliatieve zorg en zich realiseren hoe breed palliatieve zorg is. Dat het een andere manier van denken is, waar je anderen bij nodig hebt
• Zorginstellingen moeten aansluiten bij de leefwereld van mensen, aansluiten op wat van waarde is voor iemand in de laatste levensfase
• Patiënten en vooral ook naasten hebben veel behoefte aan een praatje, een schouder, een luisterend oor, niet alleen een medische benadering 
• Patiënten moeten ook zelf nog een slag maken in de bewustwording rond het levenseinde. Niet iedereen denkt erover na of kent de mogelijkheden van palliatieve zorg
• Extra aandacht voor palliatieve zorg bij doelgroepen als dak- en thuislozen, niet-westerse migranten, ongeneeslijk zieke kinderen en hun gezin, mensen met dementie en mensen met psychiatrische problematiek. En specifieke voorlichting
• Tijd en aandacht voor palliatieve zorg in medisch onderwijs. Het moet verweven worden in de vakinhoud

Meer lezen?
Lees het volledige artikel Scherpere blik op palliatieve zorg op P.14-21

• Clémence Ross, directeur Agora
• Sander de Hosson, longarts, columnist en auteur van Slotcouplet, ervaringen van een longarts
• Esmé Wiegman-van Meppelen Scheppink, directeur van de Coöperatie Palliatieve Zorg Nederland 
• Bregje Onwuteaka-Philipsen, hoogleraar levenseinde onderzoek
• Marian Adriaansen, lector aan de HAN, hoofdredacteur Tijdschrift voor Verpleegkunde, gepromoveerd op onderwijs in de palliatieve zorg

Bron: I.O. Magazine nr 20, juli 2018 - Scherpere blik op palliatieve zorg - tekst Marianne Meijerink, beeld iStock

Auteur: Anne Marie Kerkdijk